home  

groenstrook Willem de Zwijgerlaan / schetsopdracht iov het Amsterdams Fonds voor de Kunst / 2004

de opdracht: versterk/verbijzonder het karakter van de laan.
In de uitgangssituatie is de groenstrook niet veel meer dan een strook kijkgroen en een hondenuitlaatzone. De potentie van de groenstrook is echter groot; een oase van groene ruimte, begrensd door grote gesloten bouwblokken met een mooie gebogen okergele wand aan de noordkant en een rij monumentale schilferende platanen aan beide zijden van de laan.

een laan met louter gevlekte planten


De kunstopdracht is gekoppeld aan een verkeerstechnische herstructurering van de laan door het stadsdeel.

Bestudering van de reorganisatieplannen maakt vooral duidelijk hoe van de groenstrook over de gehele lengte zomaar enkele meters worden opgeofferd ten behoeve van de verkeersdoorstroming. Het schaarse groen in de stad en in het bijzonder de monumentale groenstrook in de Willem de Zwijgerlaan zou, zowel nu als in de toekomst, door haar gebruikers moeten worden verdedigd tegen de uitbreiding van parkeerplaatsen, glas- papier en afvalbakken en allerlei andere prioriteiten van het moment. De intentie van mijn voorstel is dan ook om de betrokkenheid van de buurtbewoners bij het groen te vergroten. In mijn voorstel is de groenstrook weer uitnodigend om betreed en gebruikt te worden.

het voorstel
Het karakter van de laan zal worden versterkt door ruimte te maken en meer zicht te bieden op de platanen en hun verschijningsvorm in de verschillende seizoenen.
De huidige plantvakken maken een rommelige, soms zelfs verwaarloosde, indruk. Een aantal plantvakken staat dwars op de groenstrook en doorbreekt daarmee de illusie van een mooie ‘eindeloze’ ruimte. De plantvakken voor de V-vormige muurtjes belemmeren het zicht op de groenstrook. Alle bestaande plantvakken in de groenstrook komen te vervallen. De nieuwe beplanting zal bestaan uit louter gevlekte planten (bontbladige planten) die de uitstraling van de gevlekte schors van de platanen ondersteunen.
Om het beeld van een lange laan te versterken wordt langs de westkant van de groenstrook een aantal solitaire bontbladige struiken geplant (max ca 1.50 m hoogte, 1 à 3 soorten).
Op de V-vormige muurtjes zal bontbladige klimop worden geleid.
Het kleurenpalet van de beplanting (blad- en bloeikleur) wordt beperkt tot overwegend wit/geel/groen.

In het centrum van de groenstrook wordt, binnen de contouren van een huidig ruitvormig plantvak, een tuintje aangelegd. Het tuintje wordt met smalle halfverharde paadjes opgedeeld in een aantal kleinere ruitvormige plantvakken. De beplanting van het tuintje is bontbladig, laag, van uiteenlopende textuur en van een breed kleurenpalet.
In het tuintje is een klein eenvoudig stalen ruitvormig blokje van amper 2x2x2 meter gedacht; het Lioni-huisje.
Dit huisje is een eerbetoon aan mevrouw Lioni, een bezielde bewoner van de Willem de Zwijgerlaan, dikwijls ergens in de groenstrook te traceren met snoeischaar en/of vuilniszak. In het huisje kunnen gereedschappen en materialen ten behoeve van het onderhoud van het tuintje worden opgeborgen.
Het Lioni-tuintje zal een heel mooi plekje temidden van de groenstrook worden en mogelijk ook een grotere funktie kunnen krijgen; een tuintje van de bewoners waar gevlekte bladplanten, bijvoorbeeld voor de geveltuintjes, worden gekweekt.
In het definitieve ontwerp zal worden onderzocht in hoeverre het tuintje voorziet in een behoefte van de bewoners om daadwerkelijk te gaan tuinieren (overleg met buurtbewoners, mevrouw Lioni, buurtcoördinator, het stadsdeel).
Als in de toekomst blijkt dat het tuinieren door bewoners niet (meer) funktioneert, zullen de plantvakken van het tuintje worden beplant met verschillende onderhoudsarme bontbladige bodembedekkers.

Het voorstel voorziet daarnaast in een omheinde uitrenplaats voor honden. Binnen deze ruimte zal een aantal plantvakken met stikstofminnende bontbladigen worden aangeplant. In deze setting is de hond geen vervuiler maar een bemester van de aanwezige beplanting.

Tegenover een royale opening in de bouwblokken, ter hoogte van de Adriaan van Bergenstraat, bevindt zich een doorgang door de groenstrook. Het zicht richting Geuzenstraat maakt deze doorgang tot een bijzondere plaats.
De bestrating van de doorgang zal zodanig gewijzigd worden dat hier een intieme ruimte ontstaat; een klein pleintje waar banken gericht zijn op elkaar en op de groenstrook en waar het goed verblijven is.

Vanaf de V-vormige muurtjes, ooit gebouwd met het doel een aantal beschutte zithoeken te creëren, zullen kleine uitnodigende paadjes in de groenstrook leiden.